Als vrouwen met vage klachten naar de huisarts gaan, denkt die niet meteen aan hartproblemen. Daar moet verandering in komen, vindt vrouwencardioloog Angela Maas van het Radboudumc in Nijmegen.
Professor Angela Maas is gespecialiseerd in het vrouwenhart. Ze maakt zich sterk voor een eigen benadering en behandeling van hart- en vaatziekten bij vrouwen. “Al sinds de jaren zestig worden hart- en vaatziekten in de medische wetenschap als ‘typisch mannelijk’ beschouwd. Heel vreemd is dat ook niet. Tot het zestigste levensjaar zijn het drie tot vier keer zo vaak mannen die een hart-infarct krijgen. Maar boven de 75 is het precies andersom. Toch worden hartinfarcten nog steeds als een typische ‘mannenaandoening’ gezien.”
Vagere klachten
“De symptomen bij vrouwen zijn ook anders. Waar bij mannen een hartinfarct duidelijk herkenbaar is aan pijn op de borst met uitstraling naar de linkerarm, hebben vrouwen veel vagere klachten. Ze voelen zich grieperig, extreem vermoeid en hebben het benauwd. Als ze met deze klachten naar de huisarts gaan, worden de signalen vaak niet herkend. Met soms een fatale afloop.”
Minder duidelijk
“Een man van wie het vermoeden bestaat dat hij last heeft van zijn hart, wordt op een fiets gezet voor een inspanningstest. Als je dat bij een vrouw doet, zijn er vaak minder duidelijke afwijkingen te zien. Hetzelfde geldt voor scans en andere onderzoeken zoals een angiogram. Dat komt door-dat hartproblemen bij vrouwen minder vaak worden veroorzaakt door het acuut dichtslibben van een kransslagader dan bij mannen het geval is. Bij vrouwen ontstaan hartklachten vaker door spasme (kramp) in de grotere en kleinere vertakkingen van de kransvaten.”
Hormonen
Jarenlang werd gedacht dat vrouwen dankzij hun vrouwelijke hormonen beschermd waren tegen hart- en vaatziekten. “Dat klopt deels ook wel”, aldus Angela Maas. “Maar alleen in de periode voor de menopauze. Vanaf het dertigste levensjaar loopt het oestrogeengehalte bij vrouwen terug. Daarmee stijgt het risico op aderverkalking, een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehal-te. Na de overgang zie je dan ook een explosieve stijging van het aantal hartinfarcten bij vrouwen, omdat ze dan niet meer worden beschermd door oestrogenen.”
Risico’s beoordelen
Wat kun je doen om vrouwen te beschermen tegen een hartinfarct? “Beter letten op de risico’s die soms al lang bekend zijn, maar worden vergeten omdat ze niet belangrijk lijken”, is het antwoord van Angela Maas. “Inmiddels weten we dat vrouwen die tijdens de zwangerschap last hebben van een hoge bloeddruk, op latere leeftijd ook een hoger risico lopen op hart- en vaatziekten. Bij vrou-wen die een zwangerschapsvergiftiging hebben gehad, moeten zelfs al bij voorbaat alle alarmbel-len gaan rinkelen. Daarnaast moeten we rekening houden met het feit dat vrouwen de laatste jaren steeds ongezonder zijn gaan leven. Roken, overgewicht en stress zorgen ervoor dat vrouwen ook op jongere leeftijd meer hartinfarcten krijgen.”
Nieuwe onderzoeken
Met de stichting Hart voor Vrouwen probeert Angela Maas geld in te zamelen voor verder onder-zoek naar hartproblemen bij vrouwen. Angela: “We krijgen geld binnen via donaties en sponsorac-ties. Dit geld willen we onder meer gebruiken voor onderzoek. Er is nog veel te doen en te berei-ken op dit gebied. Denk bijvoorbeeld aan de bijwerkingen van bepaalde antistollingsmiddelen. Welke invloed hebben dergelijke medicijnen bij jonge vrouwen op het bloedverlies tijdens de men-struatie? Maar boven alles willen we vrouwen en hun artsen leren hoe ze risico’s beter leren her-kennen. Als ze de symptomen van een hartziekte bij vrouwen sneller signaleren, kunnen we veel leed voorkomen.”
Tekst: Sylvia Emonts
